De Korenwolf

VIDEO - De Korenwolf is een grote hamstersoort en wordt ook wel een veldhamster, zwartbuikhamster of de Europese hamster genoemd. De Korenwolf is inclusief zijn staart van 5 cm gemiddeld zo'n 30 cm groot en leeft in landerijen, velden en akkers. Net als vele andere knaagdieren is ook de Korenwolf een echt nachtdier en wordt in de avond en nacht actief om eten te zoeken.

Geschiedenis van de Korenwolf

De Korenwolf is eigenlijk zijn Limburgse naam. Deze heeft hij te danken aan het feit dat hij veel voedsel in de vorm van granen en koren opslaat in zijn wangzakken. In het Limburgs betekend het woord inhalig namelijk "woof" wat slaat in het opslaan (innemen) van koren. Uiteindelijk is het woord Korenwoof zijn eigen leven gaan leiden waardoor hij nu korenwolf is gaan heten. De Korenwolf leeft echter niet alleen in het Limburgse land in Nederland en België  maar komt voor in een groot aantal landen in Europa. Met name in Oost Europese landen is de populatie Korenwolfen nog zeer groot en komen ze nog in grote aantallen voor. Dit in tegenstelling tot Nederland. Oorspronkelijk was het leefgebied van de Korenwolf voornamelijk in steppes, echter door een toenemende landbouw de afgelopen eeuwen verspreide het knaagdier zich meer en meer richting West Europa. Hoe meer je naar het westen gaat, zoals landen als Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk, hoe meer verspreide populaties je aantreft die allemaal gescheiden van elkaar leven. Doordat de Korenwolf wel losse grond nodig heeft om in te kunnen graven en gangenstelsel te kunnen maken komt hij niet voor in berggebieden met een hoogte van 500 meter of meer. Korenwolf - Europese hamster In Nederland is de Korenwolf lang met uitsterven bedreigd. Uiteindelijk hebben stichting Das en Boom en Diergaarde Blijdorp ingegrepen en zijn ze een fokprogramma gestart om de korenwolf te redden van uitsterving hier in het Zuid Limburgse land. Hiervoor hebben ze de laatste wilde Korenwolfen weten te vangen en in te zetten voor de fokkerij ter voorkoming van uitsterving. Inmiddels zijn er de afgelopen 10 jaar weer meerdere hamsters uitgezet in het wild en is het fokprogramma bijna 8 jaar geleden alweer beëindigd.  De huidigde populatie stamt dus letterlijk af van de hamsters die in dit fokprogramma gebruikt zijn.

Gedrag van een Korenwolf

De Korenwolf is een hamstersoort die solitair (alleen) leeft in zelfgemaakte gangenstelsels. Deze gangen kunnen soms tot enkele meters diep de grond in lopen en leiden veelal naar meerdere zogenaamde kamers. In deze kamers wordt niet alleen voedsel opgeslagen, maar ook bouwen ze hier hun nesten. Deze nesten bouwen voornamelijk van zachte gewassen zoals gras en hooi. Zoals je eerder al hebt kunnen lezen is de Europese hamster een echt nachtdier die s 'nachts op zoek gaat naar voedsel. Dit voedsel wordt opgeslagen in zijn wangenzakken en vervolgens naar één van de kamers gebracht in zijn gangenstelsel. Eenmaal hier aangekomen leegt hij zijn wangzakken met zijn pootjes waarna het dus veilig en droog ondergronds opgeslagen ligt. De Korenwolf eet voornamelijk veel gewassen zoals grassen, granen, koren en zaden. Toch eet hij ook dierlijke eiwitten zoals insecten, wormen en slakken. En zelfs zo nu en dan wel eens kuikens, kikkers en veldmuisjes. De grootste bedeiging voor de Korenwolf zijn vossen en roofvogels. Wanneer er gevaar dreigt gaan ze meestal recht omhoog staan op hun achterpoten. Bij echt gevaar kan hij zich altijd laten vallen in één van zijn gangen waarvan er altijd een aantal loodrecht naar beneden lopen waardoor de kans op ontsnapping een stuk groter wordt.

Winterslaap

Zo ergens in Oktober moet alles gereed zijn voor de winterslaap. De Korenwolf maakt dan alle in- en uitgangen van zijn gangenstelsel dicht met aarde en grond om vervolgens zich terug te trekken in de diepste kamer (of burcht) voor een diepe winterslaap. Deze winterslaap duurt maar liefst van oktober tot april waarbij de lichaamstemperatuur daalt tot gemiddeld 5 graden. Tijdens de winterslaap wordt de hamster ongeveer eens per 5 dagen even wakker om wat te eten van zijn opgeslagen voedselvoorraad in één van de kamers en ook wordt er even een bezoekje gedaan aan het toilet in één van de andere gangen. Dit ritueel gaat zo de hele winter door. Wanneer de buiten temperatuur zo weer rond de 7 tot 10 graden boven nul is, vaak ergens eind maart of begin april, dan beëindigd de Korenwolf zijn winterslaap en wordt hij weer actief. Korenwolf - Europese hamster

Voortplanting Korenwolf

Ik noemde eerder al even dat de Korenwolf solitair leefde en dus een groot deel van het jaar alleen is. Toch planten deze hamsters zich ook voort en doorgaans gaat dat alleen wanneer er een mannetje en een vrouwtje aan te pas komen. Bij de Korenwolf is dat niet anders en dus tijdens de paringtijd, die loopt van april tot ongeveer augustus, zoeken de mannetjes en vrouwtjes elkaar op en accepteren ze elkaar voor korte tijd. Vaak dringen de mannetjes hamstes het territorium binnen van de vrouwtjes en laten met hun urine overal geursporen achter om indruk te maken en zijn aanwezigheid kenbaar te maken. Bij interesse van het vrouwtje wordt er gepaard in één van de kamers van de burcht. Na dit dekkingsritueel, dat gemiddeld 1 tot 2 dagen duurt, kan het mannetje zijn biezen weer pakken en terug gaan naar zijn eigen burcht. Na dit paringsritueel raakt het vrouwtje (normaal gesproken) drachtig waarna er 18 tot 21 dagen later jongen geboren. Vaak zijn dit redelijk grote nesten die kunnen uitlopen tot 15 jongen. De jongen die worden geboren zijn nog helemaal kaal en hebben bovendien de oogjes nog helemaal dicht. Echter binnen 2 weken hebben de jongen al een heerlijke dichte vacht en zijn bovendien de oogjes al helemaal open. Ook eten ze dan al een tijdje mee van het normale voedsel wat moeders meegenomen heeft de burcht in zoals grassen, zaden en granen. Jonge Korenwolf - Jonge Korenwolfjes   Wanneer de jongen gemiddeld 3 tot 4 weken oud zijn moeten ze gedwongen de burcht van hun moeder verlaten en zijn ze volledig op zichzelf aangewezen. Ze moeten echter vanaf nu nog steeds veel groeien want ze zijn nog maar zo groot als een veldmuis en dus nog lang niet volwassen. Kortom, de jongen moeten als bijzonder vroeg zelfstandig zijn en zichzelf bedruipen. Wanneer de Korenwolf ongeveer 9 tot 12 weken oud is wordt hij gezien als volwassen en zijn ze ook geslachtsrijp. Toch zullen ze vaak niet gelijk aan de voortplanting beginnen, maar eerst een winter er over heen laten gaan alvorens het paringsritueel begint. Doorgaans heeft een Korenwolf zo'n 2 tot 5 nesten per jaar. Het schijnt echter wel zo te zijn dat de jongen uit het tweede nest en de nesten die daarop volgen weinig tot geen kans hebben om te overleven. Dit heeft te maken met het feit dat er dan al volop geoogst wordt waardoor ze makkelijke prooien zijn voor roofdieren.