De Chinchilla als huisdier

VIDEO - De Chinchilla behoort tot de familie van de cavia en is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid Amerika waar het al in de 16e eeuw voor het eerst ontdekt werd door de spanjaarden. Twee eeuwen later werd er zelfs veelvuldig gejaagd op de Chinchilla door de spanjaarden en de inheemse bevolking aldaar vanwege lekkere warme pelsjes. De pels van een Chinchilla is namelijk extreem zacht en daarom een populaire bont soort, zeker voor die tijd. Niet veel later raakte dit Chinchilla bont ook in de rest van Europa bijzonder populair en werden de pelsen van de chinchilla veelvuldig geëxporteerd naar Europa. Er is zelfs een tijd geweest dat de Chinchilla werd bedreigd met uitsterven doordat de vraag naar de pels van de Chinchilla gigantisch toenam. Dit alles speelde zich zo rond het begin van de 20e eeuw. Om het uitsterven van Chinchilla te voorkomen, waarbij de dus ook gelijk de gehele handel in Chinchilla pels zou komen te vervallen, werden er meerdere Chinchilla's gevangen en werd er een fokprogramma opgezet. Dit ging allemaal niet zo soepel als gehoopt aangezien de Chinchilla nogal wat eisen stelt aan zijn verzorging en leefomgeving, echter na verloop van tijd werden ook deze hordes genomen en kwamen daadwerkelijk de eerste jongen ter wereld in gevangenschap. Uiteindelijk resulteerde dat in een grootschalig fokprogramma in zowel Zuid Amerika als Europa. chinchilla als huisdier Zoals je weet ontstond er later in de 20e eeuw steeds meer en meer een aversie tegen bont en dan met name het doden van dieren om dit bont te kunnen dragen. Deze publieke opinie ging meer en meer tellen waardoor ook de vraag naar bont heel erg afnam. Uiteraard gold dit ook voor het bont dat afkomstig was van de Chinchilla en dus kregen de Chinchilla fokkers, ook wel chinchillafarms genoemd, te maken met een flinke daling in de omzet. Eigenlijk noodgedwongen begonnen dus steeds meer fokkers de Chinchilla te fokken voor het gebruik als huisdier en niet meer voor hun bont. Deze omslag was ook voor de Chinchilla best even wennen aangezien Chinchilla's veel rust nodig hebben. In woonkamers kregen ze deze rust vaak niet, althans niet voldoende. Inmiddels heeft de huidige generatie Chinchilla's zich volledig aangepast aan de omstandigheden en kunnen ze prima als huisdier in een woonkamer worden gehouden.

Gedrag van de Chinchilla

Chinchilla's zijn voornamelijk actief tijdens de schemer en in de avond. Overdag vindt je ze vooral in hun hol, nest of slaapplaats waar ze heerlijk slapen en tot rust komen. Heel af en toe zul je ook overdag wel eens een Chinchilla tevoorschijn zien komen, echter dit is veelal uit nieuwsgierigheid wanneer hij bijvoorbeeld geluiden hoort die hij niet kent. Verder zijn het bijzonder sociale en zachtaardige diertjes die niet snel zullen bijten en eenmaal gewend aan hun verzorger zullen ze zich ook prima laten oppakken en aaien. Chinchilla's in het wild leven altijd met meerdere dieren en daarom is het ook niet verstandig om een Chinchilla solitair (alleen) te houden. Ze worden hier stok ongelukkig van en bovendien bijzonder sloom en lusteloos met als gevolg mogelijke gedragsstoornissen. Chinchilla Bij het matchen van twee chinchilla's moet je wel voorzichtig te werk gaan. Doorgaans is het zo dat wanneer twee jonge Chinchilla's al vroegtijdig bij elkaar worden gezet zij veelal lang en gelukkig zonder al te veel strubbelingen oud kunnen worden in één kooi. Het bij elkaar plaatsen van twee oudere Chinchilla's kan nogal eens voor problemen zorgen dus wees hier een beetje voorzichtig mee. Toch is dit niet helemaal onmogelijk, maar roep hiervoor wel de hulp in van iemand die er echt verstand van heeft zoals een fokker. Chinchilla's zijn absoluut niet geschikt voor kleine kinderen zoals bijvoorbeeld een cavia of een konijn dat wel is. Enerzijds omdat de Chinchilla een nachtdier is wat inhoud dat ze wakker zijn wanneer de kids op bed liggen en anderzijds vergt de opvoeding en verzorging van een Chinchilla ook de nodige aandacht en kennis.

Huisvesting  van een Chinchilla

Bij de keuze van een chinchillakooi zijn een aantal zaken belangrijk, maar voornamelijk de omvang en inhoud van de kooi is heel erg belangrijk. Een kooi met een oppervlakte van 0,5 tot 1 vierkante meter volstaat doorgaans wel waarbij ik er dan vanuit ga dat de kooi ongeveer een meter hoog is gemiddeld (of hoger uiteraard). Heel vaak worden ook gewone kamervolières gebruikt als chinchillakooi. Normaal worden deze natuurlijk voor vogels gebruikt, echter door zijn omvang en het feit dat de meeste van deze kamervolières van metaal zijn gemaakt maken deze kooien ook bijzonder geschikt voor Chinchilla's. Ondanks hun bijzonder scherpe tanden zullen ze niet door het metaal heen knagen. Papegaaienkooi zijn daarentegen weer een stuk minder geschikt. Dit voornamelijk door de ruimte tussen de spijlen. Kooien met plastic onderbakken zijn ook niet geschikt, dit knagen ze binnen een mum van tijd allemaal kapot. Net als bij een Degoe moet je zorgen voor een paar flinke dikke takken waar de Chinchilla's lekker op kunnen spelen, klimmen en klauteren. Bovendien zullen ze gaan knagen aan het hout. Voor geschikte takken moet je denken aan Wilgentakken, Beukentakken en takken van fruitbomen. Behalve deze takken is het belangrijk dat Chinchilla's de beschikking hebben over een aantal zitplateau's of etages op verschillende hoogtes in de kooi. Ook is het aan te raden, mits de kooi groot genoeg is, om een nestkastje op te hangen in de kooi. Ondanks deze nestkastjes geen noodzakelijk iets is maken de meeste Chinchilla's er toch dankbaar gebruik van om tot rust te komen. In de kooi is het verder belangrijk dat de Chinchilla de beschikking heeft een over bakje of een schaaltje met speciaal chinchillazand. Een Chinchilla wast zijn pels namelijk dagelijks in dit zand om lekker schoon te blijven. Het is aan te raden toch altijd dit chinchilla zand aan te schaffen in plaats van gewoon wit zand aangezien chinchillazand super fijn is van structuur. Doe dit chinchillazand altijd in bij voorkeur een wat zwaardere schaal of bak zodat deze goed en stabiel blijft staan. Gezien de relatief hoge aanschafprijs van dit speciale chinchillazand is het aan te raden het schaaltje bijvoorbeeld eenmaal daags even een uurtje in de kooi te zetten en deze daarna er weer uit te halen. Als bodembedekking kun je gewoon houtvezel of zaagsel nemen. Tot slot hang je voor het drinkwater kleine flesjes op aan de tralies van de kooi. Dit kunnen gewoon drinkflessen zijn voor de cavia of dwergkonijn van 200 tot 500 cc. Let er tot slot op dat de chinchillakooi altijd op een droge, niet al te koude en tochtvrije plaats in huis neergezet wordt die bovendien niet al te druk is.

Wat eet een Chinchilla?

Eigenlijk vergelijkbaar met de Degoe heeft ook de Chinchilla een vrij gevoelig spijsverteringsstelsel waardoor goede vezelrijke voeding de beste optie is. Wanneer een Chinchilla te veel eitwitten of vetten binnen krijgt zal hij veelal binnen korte tijd last krijgen van Diarree. Let helemaal op met voedsel op dat al beschimmeld is. Echter alle voorgenoemde voeding die niet goed is voor een Chinchilla kan zelfs al vrij spoedig leiden tot de dood. Ook met fruit en groenten moet je heel erg voorzichtig zijn. Eén klein stukje per week is meer dan voldoende en dan bij voorkeur ook nog droge fruitsoorten zoals een stukje appel of een braam. Hieronder een kleine opsomming van producten die je een Chinchilla nooit mag geven!
  • Zonnebloempitten
  • Pinda's
  • Sla
  • Koolsoorten
Wat dan wel zul je je afvragen wellicht. Nou dus ook geen konijnenvoer of ander knaagdierenvoer, doodeenvoudig omdat de spijsvertering van Chinchilla's ten opzichte van konijnen en cavia's totaal anders is. Koop dus altijd speciaal Chinchillavoer, dit is vaak in elke dierenwinkel wel verkrijgbaar. Switch ook niet te vaak van voer (verschillende merken bijvoorbeeld) want dit komt het spijsverteringskanaal van een Chinchilla zeker niet ten goede en leid zelfs vaak weer tot diarree met alle risico's van dien.

Verzorging van een Chinchilla

Bij de verzorging van een Chinchilla komt wat meer kijken dan bij een gemiddeld ander knaagdier. Allereerst moet je weten dat Chinchilla's bijzonder schone en hygiënische diertjes zijn die zichzelf dagelijks  was in een schaaltje met hierin speciaal chinchillazand. Zoals je eerder hebt kunnen lezen moet je er dus voor zorgen dat dit altijd aanwezig aangezien dit proces een wezenlijk onderdeel van hun leven en van hun manieren uitmaken. Daarnaast zul je toch iedere dag de ontlasting van de Chinchilla moeten checken. Deze behoort hard en droog te zijn. Dit heeft te maken met hun zeer gevoelige spijsverteringskanaal en dus wanneer de vorm en de hardheid afwijken van hoe ze normaal horen te zijn dan is er wat aan de hand. Tot slot zul je natuurlijk regelmatig de kooi moeten schoonmaken. De frequentie hiervan is een beetje afhankelijk van de hoeveelheid Chinchilla's die je houdt en de grootte van de kooi. Probeer hier dus in het begin wat scherper op te letten zodat je met de juiste interval het hok kunt schoonmaken en de bodembedekking kunt verversen. Doorgaans is eenmaal per week wel voldoende, maar nogmaals het hangt af van meerdere dingen.

Voortplanting van de Chinchilla

De gemiddelde vrouwtjes Chinchilla is geslachtsrijp op een leeftijd van 5 tot 6 maanden. Toch is het echter nog niet verstandig om het vrouwtje ook al te laten dekken op deze leeftijd. Lichamelijk en geestelijk zijn ze hier nog niet helemaal aan toe op deze leeftijd al zouden ze het op zich best kunnen. Nee beter is om te wachten tot het vrouwtje een leeftijd bereikt heeft van ongeveer 8 tot 9 maanden. Gemiddeld eens per dagen is een vrouwtjes Chinchilla bereid om te paren. Uiteraard met een afwijking van enkele dagen meer of minder. In deze bronst periode, die vaak een aantal dagen duurt, zullen het mannetje en het vrouwtje (een paartje) op een gegeven moment zelf wel gaan paren, hier hoef je verder niks meer aan te doen. Een ander verhaal wordt het wanneer het mannetje en het vrouwtje geen koppel zijn. Dan kan het best wel even duren voordat het vrouwtje het mannetje heeft geaccepteerd en dus ook voordat ze beginnen te paren. Zorg er dus voor dat je in zo'n geval het mannetje en het vrouwtje voor een langere periode bij elkaar zet totdat ze uiteindelijk gaan paren. Om te starten kun je het mannetje in een aparte kooi naast het vrouwtje plaatsen zodat ze even rustig een paar dagen de tijd hebben om elkaar te leren kennen (geur) zonder dat ze mekaar hierbij wat kunnen aandoen. Kijk rustig een aantal dagen hoe ze op elkaar reageren en wanneer blijkt dat ze positief op elkaar reageren kun je het mannetje bij het vrouwtje plaatsen en zal de dekking uiteindelijk vanzelf plaats vinden. Eenmaal gedekt en drachtig duurt deze drachtigheid gemiddeld 111 dagen, best lang dus voor een knaagdier. Ook zijn de nesten relatief klein waarbij 1 tot 3 jongen een goed gemiddelde afspiegelt. De jongen die geboren worden beschikken al over een volledige vacht en ook zijn de oogjes al open en kunnen ze al zelfstandig lopen. Ze wegen dan zo'n 45 a 50 gram gemiddeld. Na 8 weken zijn de jonge Chinchilla's oud genoeg om zelfstandig te kunnen leven en mogen ze dus bij hun moeder weggehaald worden. Er van uitgaande dat de Chinchilla gezond is en niet ziek wordt kan hij toch gemiddeld zo'n 15 jaar oud worden.

Kleuren van de Chinchilla

Vroeger helemaal in het begin was de Chinchilla er maar slechts in één kleur, namelijk de gewone muisgrijze kleur. Inmiddels zijn er meerdere kleuren ingefokt waarvan ik je hieronder een overzicht geef.
  • Zwart
  • Bruin
  • Beige
  • Blauw Velvet
  • Diverse wit tinten (bont gevlekt, bont en mozaïek)